سالروز شهادت توماج، واحدى، جرجانى، مختوم
در ٢٩ بهمن ١٣۵٨ خلخالى، نماینده خمینى براى اجرائى کردن قتل و جنایت، چهارتن از رهبران ترکمن را به جوخه اعدام سپرد. این جلاد رسمى خمینى که توماج، واحدى، جرجانى و مختوم را در تاریخ ٢۴ بهمن ۵٨ در گنبد ربوده بود، پس از چند روز بازجوئى و شکنجه آنها را به قتل رسانده و پیکر بى جان و شکنجه دیده شان را در جنگل گلستان در شرق گنبد زیر یک پل رها نمود. چند سال دیر تر خلخالى و دیگر شرکاى جرم به ارتکاب این جنایت اعتراف کردند.
شیر محمد درخشنده توماج، که ترکمن ها او را با مهر ” شیرلى توماج ” مى نامیدند، ستاد شورا هاى ترکمن صحرا را رهبرى مى کرد. این ستاد که توسط نمایندگان نحله هاى مختلف سیاسى ترکمن صحرا بنیانگذارى شده بود، سیمائى کثرت گرا داشت. لیکن، ستاد شورا ها پس از جنگ اول گنبد بدنبال اعمال سیاست انحصار طلبانه و پرخاشگرانه رهبرى چریک هاى فدائى به انحصار تنها یک گروه، یعنى طرفداران وفادار چریک ها در آمده و گروه هاى دیگر بطور سیستماتیک از مرکز فعالیت به حاشیه رانده شدند.
شیرلى توماج که ترکمنى ملى گرا و مبارزى دموکرات بود، بر اساس اعتمادى که بین او و رهبرى چریک ها ایجاد شده بود، صادقانه از سیاست فاجعه بار این سازمان چپ افراطى پیروى نمود.
در آن ایام، خاصه در فاصله بین دو جنگ گنبد، رهبرى چریک ها تحت ریاست فرخ نگهدار رابطه نزدیکى با سران جمهورى اسلامى برقرار نموده و کمابیش اعتماد آنها را جلب کرده بودند. فرخ نگهدار و همپالگى هایش که مدعى داشتن سهمى در پیروزى انقلاب اسلامى بودند، انتظار داشتند که در حکومت جمهورى اسلامى صاحب کرسى وزارت و یا مشابه آن شوند. از اینرو، آنها در جهت آن برآمدند تا ترکمن صحرا و جنبشى را که در آنجا جریان داشت بعنوان وسیله اى براى نیل به این هدف و به مثابه اهرم فشار علیه رژیم اسلامى بکار گیرند.
توماج در دوره کوتاه همکارى نزدیک خود بارهبرى چریک ها دریافت، که هدف این گروه دفاع از منافع ترکمن ها و تلاش در جهت احقاق حقوق پایمال شده آنان نبوده بلکه صرفا نظر به مشارکت در حاکمیت را داشته و جنش ترکمن صحرا و شخص خود او چیزى جز وسیله اى براى دستیابى به این هدف محسوب نمى شوند. با علم به این واقعیت، او با یاران نزدیک خود که به آنها اعتماد داشت، مشورت نموده و در صدد آن برآمدند تا بتدریج حیطه نفوذ چریک هاى فدائى را در ترکمن صحرا محدود کنند.
البته، افرادى نیز در مرکزیت “ستاد شورا ها ” وجود داشتند که هسته سخت طرفداران رهبرى چریک ها را تشکیل داده و مطیع و چشم و گوش آنها بودند. واحدى، جرجانى و مختوم که بهمراه توماج بقتل رسیدند، افراد مستقلى بوده و بتدریج خارج از این هسته سخت قرار گرفتند.
چگونگى ربوده شدن چهار تن از رهبران ترکمن تا کنون در هاله اى از ابهام نهفته است. قدر مسلم اینکه، آنها وجه المعامله بین رهبرى چریک ها و سران رژیم اسلامى شدند. در لیست قربانیانى که قرار بودند ربوده و بقتل رسانده شوند، هیچ فردى از هسته سخت طرفداران رهبرى چریک ها قرار نداشت؛ آنها از هر گزندى مصون ماندند.
توماج و یاران او با مبارزه و جانفشانى خویش راهى را برگزیدند که براى ملت ترکمن آزادى، دموکراسى، حراست از هویت و مدیریت امورات خود را نوید مى داد.
چهار رهبر شهید ترکمن قهرمانان ملى ترکمن و مظهر مبارزه پیگیرانه براى نیل به اهداف ملى هستند.
روحشان شاد و راهشان پر رهرو باد.
خیزش ملى تورکمن صحرا
٢٩ بهمن ١۴٠١
